"Παράδεισος" εντόμων η Ευρώπη

7/2

Επικίνδυνα κουνούπια, μύγες και τσιμπούρια, που φέρνουν θανατηφόρες ασθένειες, θα «μετακομίσουν» από την Αφρική στην Ευρώπη, εξαιτίας της αλλαγής του κλίματος, απειλώντας ανθρώπους και φυτά

Σοβαρές ασθένειες σε ανθρώπους και φυτά αναμένεται να φέρει η αύξηση του πληθυσμού των εντόμων, η οποία οφείλεται στην άνοδο της θερμοκρασίας, του διοξειδίου του άνθρακα και του όζοντος.

Τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι τα επόμενα χρόνια η θερμοκρασία της Ευρώπης θα αυξηθεί ως και 5,5 βαθμούς και τα ποσοστά του διοξειδίου του άνθρακα, που είναι αυξημένα κατά 35% σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, θα διπλασιαστούν, δημιουργώντας τον... ιδανικό παράδεισο σε κουνούπια, αιμοβόρες μύγες και τσιμπούρια που φέρνουν επικίνδυνες, μολυσματικές, θανατηφόρες ασθένειες.

«Πρέπει να είμαστε σε διαρκή επαγρύπνηση. Να παρακολουθούμε προσεκτικά τα στοιχεία, να φροντίζουμε το περιβάλλον, να γνωρίζουμε τα δεδομένα και να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τυχόν προβλήματα», είπε στο «Εθνος» ο καθηγητής Εντομολογίας της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. Δημήτρης Κωβαίος, ένας από τους ομιλητές σε μεγάλο συνέδριο με θέμα «Κλιματικές αλλαγές και γεωργία» που γίνεται στη Θεσσαλονίκη στο περιθώριο της 22ης Διεθνούς Εκθεσης Αgrotica.

Συμπεράσματα

Από το βήμα του συνεδρίου ο κ. Κωβαίος θα παρουσιάσει τα συμπεράσματα μελετών για τις «Επιδράσεις των κλιματικών αλλαγών στους πληθυσμούς των εντόμων», από τις οποίες προκύπτει ότι η αύξηση της θερμοκρασίας δημιουργεί διαφορετική συμπεριφορά στη διαβίωση των εντόμων.

Ετσι, στο μέλλον πληθυσμοί τους θα εμφανιστούν σε περιοχές με υψηλότερο υψόμετρο, θα έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, ενώ θα εξαπλωθούν και σε περισσότερα σημεία.

Ο κ. Κωβαίος χρησιμοποιεί ως χαρακτηριστικό παράδειγμα τον δορυφόρο της πατάτας, ένα μικρό κολεόπτερο που κατατρώγει, τόσο ως προνύμφη όσο κι ως τέλειο, το φύλλωμα και τα μαλακά στελέχη και σε σύντομο χρονικό διάστημα απογυμνώνει ολόκληρο το φυτό.
Σήμερα ο δορυφόρος της πατάτας εξαπλώνεται από τη βόρεια Αφρική, σε όλη τη Βαλκανική, στην κεντρική και δυτική Ευρώπη, μέχρι τις παρυφές της βόρειας Ευρώπης.

Τα επόμενα χρόνια και σε ενδεχόμενη αύξηση της θερμοκρασίας κατά 4 βαθμούς ο δορυφόρος της πατάτας θα εξαπλωθεί σε ολόκληρη τη βόρεια Ευρώπη και θα εξαφανιστεί από τη βόρεια Αφρική και τη Βαλκανική.

Δάκος

Ενα άλλο παράδειγμα είναι ο δάκος, ο σοβαρότερος εχθρός της ελιάς που καταστρέφει μεγάλες καλλιέργειες και στη χώρα μας.

Ο δάκος δεν επιβιώνει σε χαμηλές θερμοκρασίες κι έτσι όταν έχουμε βαρύ χειμώνα και με διάρκεια, τότε ο κίνδυνος ελαχιστοποιείται.

Αντίθετα, σε ήπιους χειμώνες ή σε ενδεχόμενη αύξηση της θερμοκρασίας ο δάκος θα... οργιάσει στον κάμπο. Θα εξαπλωθεί περισσότερο, θα δημιουργήσει μεγαλύτερους πληθυσμούς και θα κάνει τεράστιες καταστροφές στα ελαιόδεντρα.

«Είναι ήδη χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία 20 χρόνια εμφανίστηκαν στη χώρα μας περισσότερα από 60 νέα είδη φυτοφάγων εντόμων, ενώ άλλα 20 είδη εξελίχθηκαν σε σοβαρούς εχθρούς», δήλωσε ο κ. Κωβαίος.

Οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και μπορεί προς το παρόν να εμφανίζονται καθησυχαστικοί, καθώς τα στοιχεία τους αναφέρονται σε μελλοντική διαφοροποίηση των καιρικών συνθηκών, ωστόσο καλούν τις αρχές να επαγρυπνούν και να ενθαρρύνουν την έρευνα.

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΕΝΤΟΜΟΛΟΓΙΑΣ, ΔΗΜ. ΚΩΒΑΙΟΣ

Η άνοδος της θερμοκρασίας θα αυξήσει τους πληθυσμούς τους

ΟΙως μας εξηγεί ο κ. Κωβαίος, οι διαφορετικές συνθήκες έχουν άλλου τύπου επίδραση στους πληθυσμούς των εντόμων και η αύξηση της θερμοκρασίας σε συνδυασμό με την παρατεταμένη υγρασία δημιουργεί ένα νέο φυσικό περιβάλλον.

Σε τέτοιες συνθήκες αυξάνονται οι πληθυσμοί ξυλοφάγων εντόμων στα έλατα, αλλά και οι πληθυσμοί της κάμπιας στα πεύκα.

Η εμφάνιση αυτών των εντόμων και η αύξηση του πληθυσμού τους αυξάνει ανάλογα και το κόστος καταπολέμησής τους. Μελέτη του αμερικανικού ερευνητικού προγράμματος US Global Research Program έδειξε ότι το κόστος καταπολέμησης των εντόμων σε μια τέτοια περίπτωση θα αυξηθεί κατά 10-20% για το καλαμπόκι, 5-10% για τις πατάτες και 2-5% για το βαμβάκι.

Παράλληλα, όμως, αυξάνονται και οι πληθυσμοί εντόμων που είναι επιβλαβή για τον άνθρωπο, όπως είναι τα κουνούπια-φορείς της ελονοσίας και του δάγγειου πυρετού, οι φλεβοτόμοι (είδος αιμοβόρου μύγας) - φορείς της λεϊσμανίασης και τα τσιμπούρια - φορείς μιας θανατηφόρου νόσου που προσβάλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα.

Θυμίζουμε για την ιστορία και μόνο ότι στο τέλος της δεκαετίας του ‘20 ο δάγγειος πυρετός που χτύπησε τη χώρα προσέβαλε 9 στους 10 κατοίκους της Αθήνας και του Πειραιά και άφησε πίσω του πάνω από 2.000 θύματα.

Οι Αθηναίοι υπέφεραν από υψηλό πυρετό, ρίγος, έντονους πόνους στα κόκαλα και στους μυς και οι φωνές τους ακούγονταν στους δρόμους όλης της πόλης.

«Πρέπει να σημειώσουμε ότι, εκτός από τις κλιματικές αλλαγές, σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των εντόμων-φορέων μολυσματικών ασθενειών έχουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες, οι επιδράσεις τους στα τοπικά οικοσυστήματα, καθώς και οι συνθήκες διαβίωσης των πολιτών. Ετσι, όσο πιο φτωχό και μη καθαρό είναι ένα περιβάλλον τόσο ευνοϊκότερο αποδεικνύεται για την εμφάνιση και την εξάπλωση αυτών των εντόμων», μας είπε ο κ. Κωβαίος.

ΜΑΡΙΑ ΡΙΤΖΑΛΕΟΥ

Πηγή:Έθνος