Το «πορτρέτο» των σκουπιδιών μας

Ενα κουτάκι αλουμινίου «καίει» 0,1 λίτρο πετρέλαιο

Γι'αυτό το ταπεινό κουτάκι, που ζυγίζει 15 γραμμάρια, χρειάστηκε βωξίτης βάρους 60 γραμμαρίων. Τα κοιτάσματα βωξίτη δεν είναι ανεξάντλητα. Μεγάλες ποσότητες από το υλικό αυτό βρίσκονται στα τροπικά δάση. Η εξόρυξη τους σημαίνει αποψίλωση των πνευμόνων της Γης ή σκάψιμο των βουνών. Επιπλέον, για να παραχθεί το ένα κουτάκι ξοδεύτηκε ενέργεια, ικανή να λειτουργήσει μια τηλεόραση για τρεις ώρες. Όλοι αυτοί οι πολύτιμοι φυσικοί πόροι πάνε χαμένοι εάν το κουτάκι πέσει στα κοινά σκουπίδια, όπου θα μείνει για πολλά χρόνια πριν διαλυθεί.

Αντίθετα, η ανακύκλωση του έχει πολλά οφέλη. Για να παραχθεί ένα ολοκαίνουργιο κουτάκι από ανακύκλωση απαιτείται μόλις το 5% της ενέργειας της κανονικής παραγωγής. Αποφεύγουμε έτσι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σχεδόν ίσες με το βάρος του. Για κάθε τόνο ανακυκλώσιμου αλουμινίου κερδίζουμε 4 τόνους βωξίτη, 37 βαρέλια πετρέλαιο, 500 κιλάσόδα και 100 κιλά ασβεστόλιθο. Και όλα αυτά σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, αφού χρειάζονται μόλις 90 μέρες για να εμφανισθεί πάλι στα ράφια.

Ένα γυάλινο μπουκάλι θα ... φώτιζε ένα δωμάτιο για 8 ώρες

Κατασκευάζεται από άμμο (που μας δίνει πυρίτιο), ανθρακικό νάτριο και ασβεστόλιθο. Τα τρία αυτά υλικά συγχωνεύονται σε υψηλές θερμοκρασίες - και γι'αυτό απαιτείται σημαντική ενέργεια. Υπολογίζεται ότι για την κατασκευή ενός μπουκαλιού καταναλώνεται ενέργεια ίση με αυτή που καίει ένας λαμπτήρας 100 Wσε οκτώ ώρες. Γιατί να πετάμε στα σκουπίδια αυτόν τον πλούτο όταν η ανακύκλωση ενός γυάλινου μπουκαλιού μας δίνει το ίδιο προϊόν με 50% λιγότερη ενέργεια; Πόσο μάλλον, όταν υπολογίζεται ότι με την ανακύκλωση αποσοβούμε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ίσες με το ένα τρίτο του βάρους του μπουκαλιού.

Μια μπαταρία μολύνει 400 κυβικά μέτρα νερού

100 εκατομμύρια μπαταρίες οικιακής χρήσης πωλούνται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Μεγάλο ποσοστό από τις μπαταρίες αυτού του τύπου (εώς και 20%) περιέχουν υδράργυρο, ένα υλικό που προκαλεί νευρολογικές διαταραχές, θάνατο και τύφλωση. Αν και μικροσκοπικές, οι μπαταρίες μπορεί να προκαλέσουν ανυπολόγιστη καταστροφή, εάν πεταχτούν ανεξέλεγκτα, καθώς περιέχουν το εξαιρετικά επικίνδυνο κάδμιο (συνδέεται με καρκινογένηση, πνευμονοπάθειες, νεφρικές βλάβες κ.λ.π.) και σειρά ακόμα τοξικών ουσιών. Σκεφτείτε ότι μια μπαταρία είναι αρκετή για να μολύνει ένα κυβικό μέτρο χώμα και 400 κυβικά μέτρανερού!

Αν και η ανακύκλωση ,μπαταριών δεν αποδίδει άμεσα οικονομικά, μας προστατεύει από τέτοιος κινδύνους.

5 μπουκάλια = 1 μπουφάν!

Εκτός από το ότι αυξάνουν τον όγκο των σκουπιδιών εάν δεν «τσαλακωθούν» (έχει υπολογιστεί ότι ο όγκος που καταλαμβάνουν κάθε ένα είναι 2,5 φορές το βάρος τους) θα χρειαστεί να περάσουν 400 - 500 χρόνια πριν αρχίσουν να αποσυντίθενται.

Αντίθετα, ανακυκλώνοντας μισό κιλό ΡΕΤ πλαστικά μπουκάλια, εξοικονομεί κανείς ενέργεια αντίστοιχη με 12.000 ΒΤU. Η διαδικασία για την ανακύκλωση τους είναι η εξής! Χωρίζονται ανά είδος ( PET, PVC, PP), πλένονται και κομματιάζονται. Από τις νιφάδες κατασκευάζονται διάφορα προϊόντα : από νέα πλαστικά μπουκάλια έως ύφασμα, επένδυση μαξιλαριών και μπουφάν. έχει υπολογιστεί ότι πέντε πλαστικά μπουκάλια είναι αρκετά για την επένδυση ενός μπουφάν, 25 για ένα φλις παλτό ή 26 μπουκάλια για να φτιαχτεί ένα κοστούμι από πολυεστέρα.

Πάνα μιας χρήσης: 15 δέντρα ανά παιδί

Μπορεί να είναι πρακτική αλλά με πολύ υψηλό κόστος. Και δεν μιλάμε μόνο για το οικονομικό κόστος (που μπορεί να ξεπεραστεί τα 2.000 ευρώ για κάθε παιδί), αλλά για το περιβαλλοντικό. Έχει υπολογισθεί ότι για κάθε παιδί χρειάζονται πάνω από 5.000 πάνες μιας χρήσης, ποσότητα που απαιτεί την θυσία 15 δέντρων! Ένα εκατομμύριο δέντρα κόβονται παγκοσμίως κάθε χρόνο μόνο για πάνες μιας χρήσης.

Από την άλλη, είναι από τα σκουπίδια που «φουσκώνουν» τον συνολικό όγκο απορριμμάτων, καθώς οι πάνες που χρησιμοποιεί ένα και μόνο παιδί στην ανάπτυξη του ξεπερνούν σε βάρος τον ένα τόνο!

Ένα σπίτι «παράγει» 7,7 κιλά τετραπάκ ετησίως

Οι συσκευασίες από τετραπάκ κατακτούν όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς, καθώς είναι αρκετά εύχρηστες, τόσο για τις εταιρίες, όσο για τους καταναλωτές. Υπολογίζεται ότι μια οικογένεια σε ένα χρόνο καταναλώνει 300 λίτρα γάλα και «παράγει» σκουπίδια τετραπάκ βάρους 7,7 κιλών.

Αν και ελαφρύ, μαλακό και ταυτόχρονα ανθεκτικό, το τετραπάκ αποτελεί πραγματικό εφιάλτη για οποιοδήποτε σύστημα ανακύκλωσης. Καθώς αποτελείται κατά 77% από χαρτί, 18% από πλαστικό και 5%από αλουμίνιο, η ανακύκλωση του απαιτεί τον διαχωρισμό των διαφορετικών υλικών, πράγμα που καθιστά ιδιαίτερα δαπανηρό το κόστος της. Σε κάποιες περιπτώσεις οι ίδιες οι εταιρίες που παράγουν τη συσκευασία αναλαμβάνουν και την ανακύκλωση, φτιάχτοντας νέα συσκευασία.

300 εκατ. Ευρώ το χρόνο γίνονται ... σακούλες

Παράγωγο του πετρελαίου και σύμβολο της κοινωνίας μιας χρήσης, η πλαστική σακούλα έχει κατακλύσει τη ζωή μας. Πάνω από 60.000 τόνοι πλαστικού μιας χρήσης καταναλώνονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα. Η παραγωγή τους υπολογίζεται ότι στοιχίζει περίπου 300 εκατ. Ευρώ, δηλαδή 5 ευρώ το κιλό. Πολλαπλάσιο είναι το κόστος τους από τη στιγμή που θα πεταχτούν. Αυξάνουν τον όγκο των σκουπιδιών, η διαχείριση τους είναι δύσκολη, ενώ μια πλαστική σακούλα χρειάζεται από 100 έως 400 χρόνια για να διαλυθεί, αφού ταφεί. Επιπλέον, δυσκολεύει την αποσύνθεση και των απορριμμάτων οργανικής προέλευσης, που περιέχουν. Ειδικά όταν οι πλαστικές σακούλες πέφτουν στη θάλασσα είναι πολύ επικίνδυνες. Δεν είναι μόνο η ρύπανση - προκαλούν τον θάνατο χελωνών και ψαριών.

Και μη νομίζετε ότι είναι δωρεάν :έρευνα του συνδέσμου των σουπερ μαρκετ αναφέρει ότι η αχρέωτη διανομή της πλαστικής σακούλας επιβαρύνει 0,3% την τελική τιμή.

Ο βασικός στόχος είναι η μεγάλη μείωση της χρήσης τα. Από 'κει και πέρα η εκ νέου χρησιμοποίηση, η ξεχωριστή συλλογή και η ανακύκλωση (παρ΄ ότι κοστίζει αρκετά) αποτελούν καλύτερες επιλογές από το πέταγμα στο σωρό.

Για κάθε τόνο χαρτιού, γλιτώνεις 32.000 λίτρα νερό

Η έκρηξη των εντύπων κατακλύζει το σπίτι μας με χαρτί κάθε είδους. Μπορεί πολλά απ'αυτά (ειδικά τα διαφημιστικά) να δίνονται δωρεάν, το πραγματικό κόστος του χαρτιού όμως είναι πολύ μεγάλο. Το ποσό, γίνεται κατανοητό όταν δούμε τι κερδίζουμε από την ανακύκλωση του. Για κάθε τόνο χαρτιού που ανακυκλώνουμε, λοιπόν, σώζουμε 17 δέντρα, 32.000 λίτρανερού, δύο βαρέλια πετρελαίου και 4.100 κιλοβατώρες ηλεκτρικού ρεύματος, ικανού να καλύπτει τις ανάγκες ενός σπιτιού για πέντε μήνες. Σημαντική είναι και η εξοικονόμηση αερίων του θερμοκηπίου (πάνω από 74%), καθώς και η μείωση του όγκου των απορριμμάτων.

Ενας τόνος από υψηλής ποιότητας ανακυκλωμένο χαρτί μπορεί να αντικαταστήσει τρεις τόνους ξύλο για χαρτί. Δυστυχώς, όμως, τα περισσότερα περιοδικά που κυκλοφορούν σήμερα στην Ελλάδα δεν χρησιμοποιούν ανακυκλωμένο χαρτί.

Ταυτόχρονα, στην προσπάθεια για ιλουστρασιόν εκτυπώσεις περνούν το χαρτί με επικάλυψη καολίνης, η οποία περιέχει άργιλο. Ο άργιλος όμως δυσκολεύει την ανακύκλωση, καθώς δημιουργεί σβώλους και δίνει κακής ποιότητας ανακυκλωμένο χαρτί.

5 λεπτά για να αδειάσει, 200 χρόνια για να λιώσει

Χρησιμοποιούμε ένα ποτηράκι για ένα λεπτό και αυτό κάνει 200 χρόνια να λιώσει! Μάλλον δεν συμφέρει... Αλλά καθώς τα φαστ φουντ, το φαγητό «παραγγελία απ'έξω» και το φαγητό στο πόδι επεκτείνονται, τα πλαστικά πιατάκια, ποτηράκι, μαχαιροπήρουνα και κάθε είδους σκεύη μιας χρήσης γίνονται πια συνώνυμα της καθημερινότητας. Φτιαγμένα συνήθως από πολυστυρένιο, αποτελούν μεγάλο μέρος του συνολικού όγκου των πλαστικών απορριμμάτων και είναι εξίσου δύσκολο να διαλυθούν.

Το 1/3 των σκουπιδιών μας είναι κομπόστ

Φλούδες από φρούτα, λαχανικά και κάθε είδους υπολείμματα φαγητού πέφτουν «χύμα» στον σκουπιδοτενεκέ μας, φτάνοντας το 35% - 50% του συνόλου των σκουπιδιών μας. Τα οργανικά σκουπίδια αποτελούν έτσι ένα μεγάλο μέρος του όγκου των αποβλήτων που κατευθύνονται για ταφή. Όπως ανακατεύονται με τα άλλα απορρίμματα, δυσκολεύουν την ανακύκλωση. Απεναντίας, εάν έπεφταν σε ξεχωριστό κάδο ή (ακόμα καλύτερα) εάν συλλέγονταν σε ειδικούς κάδους κομποστοποίησης σε κάθε σπίτι, θα μπορούσαν να μας δώσουν πολύ καλό κομπόστ, κατάλληλο για επιχωματώσεις και καλλιέργειες.»



Ελαφρός Γιάννης, «Το «πορτρέτο» των σκουπιδιών μας», περιοδικό «Κ» της Καθημερινής, τ.χ. 195, 25 Φεβρουαρίου 2007, σ. 20 -26