Εγκληματική αδιαφορία για την Χαραυγή...

Στην Κοζάνη, υπήρχε ένα χωριό που λεγόταν Χαραυγή. Το όνομα με το οποίο ήταν γνωστό το χωριό αυτό ήταν Τζουμάς. Λέξη τούρκικη που σημαίνει αγορά (παζάρι). Το 1928 ονομάστηκε Αμύγδαλα λόγω της μεγάλης του παραγωγής σε αμύγδαλα. Αυτή ήταν και η πρώτη ελληνική ονομασία που πήρε το χωριό.
Επειδή όμως υπήρχαν και άλλα χωριά με το ίδιο όνομα το 1961 πήρε το όνομα Χαραυγή. Πρόκειται για ένα παλιό χωριό που η ιστορία του αρχίζει από την εποχή της τουρκοκρατίας ίσως και νωρίτερα. Είναι χτισμένο στους πρόποδες του Βερμίου και κατοικήθηκε από Έλληνες μετά την μικρασιατική καταστροφή το 1922-1924, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών. Εγκαταστάθηκαν σ' αυτό πρόσφυγες από τη Θράκη (κυρίως από τα χωριά Κερμένι και Νεοχώρι-Νιχώρι), από τη Μικρά Ασία (Μενεμένη - Σμύρνης) και από τον Πόντο (Καύκασος - Καρς της Ρωσικής Καυκασίας). Αυτή ήταν λίγο ως πολύ και η σύσταση πληθυσμού των διπλανών χωριών. Οι πρόσφυγες που ήρθαν από διαφορετικά μέρη του ξεριζωμένου Ελληνισμού μετέφεραν μαζί τους και διαφορετικούς τρόπους ζωής και εργασίας, ήθη και έθιμα. Από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1950 άρχισαν οι διαδικασίες για την εκμετάλλευση της περιοχής, που σύντομα κατέληξαν στη δημιουργία των εργοστασίων ηλεκτροπαραγωγής και παρασκευής λιπασμάτων με τη χρησιμοποίηση του λιγνίτη σαν πρώτη ύλη για τα λιπάσματα και καύσιμη κινητήρια δύναμη για την ηλεκτροπαραγωγή. Όλος ο χώρος μεταβλήθηκε. Εκεί όπου λόφοι και χωράφια και χερσότοποι, υψώθηκαν καμινάδες κι' άπλωσαν σε χιλιόμετρα οι ταινίες μεταφοράς λιγνίτη στο χώρο των εργοστασίων. Χιλιάδες μηχανήματα κι' εργάτες μπήκαν στα σπλάχνα της γης και αναποδογύρισαν τον τόπο κι' έγιναν όλα αγνώριστα. Μέσα στη λιγνιτοφόρο περιοχή βρέθηκε και ο οικισμός της Χαραυγής και όλα σχεδόν τα κτήματα του χωριού, καθώς και τα μικρότερων χωριών: Εξοχή, Κλείτος, Καρδιά, Κόμανο, ενώ θα ακολουθήσουν σύντομα και άλλα. Έτσι άρχισαν οι διαδικασίες των απαλλοτριώσεων τόσο των αγροκτημάτων όσο και των σπιτιών και άλλων κτισμάτων και τέθηκαν προθεσμίες μέσα στις οποίες έπρεπε να εγκαταλειφθεί το χωριό. Οι κάτοικοι πρόσφυγες του 1922, βρέθηκαν και πάλι μπροστά σε καινούργιο ξεριζωμό και ξεσπίτωμα, σε μια καινούργια προσφυγιά. Καινούργιες πάλι στενοχώριες και περιπλανήσεις και ταλαιπωρίες. Όπως ήταν φυσικό, το γεγονός προκάλεσε αναστάτωση και γενική έντονη ανησυχία για τη μελλοντική επιβίωση. Στα καφενεία και σε κάθε χώρο συγκέντρωσης αναπτύσσονταν και ζωντάνευαν οι συζητήσεις γύρω από το θέμα και αναζητούνταν λύσεις και τρόποι αντίστασης κατά των όποιων θα επιχειρούσαν τη διάλυση και τη ζημία τους. Η ΔΕΗ σαν Δημόσια Επιχείρηση προβάλλοντας το "είναι έργο κοινής ωφελείας" προχωρούσε στις διαδικασίες σύμφωνα με το νόμο, χωρίς δισταγμούς και χωρίς κάποια ιδιαίτερη φροντίδα για τη μελλοντική τύχη του χωριού, θεωρούσε αρκετή την αποζημίωση των κτημάτων με την τρέχουσα αξίας του όπως την καθόριζαν τα δικαστήρια και ελάχιστα απασχολούσε ότι τους πετούσε ανεπάγγελτους και ακτήμονες στους δρόμους. Στην αντίληψη αυτή της ΔΕΗ αντιπαρατάχθηκε η αντίσταση των κατοίκων που βρέθηκαν αντιμέτωποι πολλές φορές με τα ΜΑΤ. Η ΔΕΗ ανέλαβε πρόσθετες υποχρεώσεις ως προς την αποκατάσταση των πληττομένων με την πρόσληψή τους στα εργοστάσια και επήλθε συμφωνία για τη μεταφορά των χωριών σε άλλες εκτάσεις. Πέρασαν εννέα χρόνια αφότου, οι βουλευτές του ΠΑ.ΣΟ.Κ και της Ν.Δ. ανάμεσα στους οποίους και οι βουλευτές του νομού Κοζάνης (και οι 5 που εκπροσωπούν το νομό), ψήφισαν το Νόμο 2941/2001 με τον οποίο αντικατέστησαν το άρθρο 1 του Ν. 1280/82, δίνοντας νομική κάλυψη στη ΔΕΗ για την υφαρπαγή των περιουσιών των κατοίκων του Ν. Κοζάνης (πάνω από 300.000 στρέμματα αγροτικής γης και 5 αστικούς οικισμούς). Ο Ν. 183 Α/1955 ήταν η σύμβαση με την οποία η ΛΙΠΤΟΛ έπαιρνε με αναγκαστικές απαλλοτριώσεις τα χωράφια για να εκμεταλλευτεί για Δημόσιο όφελος τον λιγνίτη που είχαν στο υπέδαφος τους, με τη ρητή όμως υποχρέωση μετά το πέρας της εξόρυξης να αποκαταστήσει τα εδάφη και να τα αποδώσει για γεωργικές και άλλες χρήσεις στις τοπικές κοινωνίες. Ο Ν. 1820/82 ψηφίστηκε το 1982 όταν η ΛΙΠΤΟΛ απορροφήθηκε από τη ΔΕΗ και επαναδιατύπωνε και συμπλήρωνε το Ν. 183 Α/1955 με πλήρη σαφήνεια ως εξής :
Ν. 1820/2.9.1982 (ΦΕΚ Α΄ 108)
Παραχώρηση αγροτικών εκτάσεων ιδιοκτησίας ΔΕΗ
Άρθρο 1 : Αγροτικές εκτάσεις που αποκτώνται με οποιοδήποτε τρόπο από την ΔΕΗ για κατασκευή υδροηλεκτρικών έργων ή για εκμετάλλευση στερεών καυσίμων (λιγνίτης, τύρφη κ.λ.π.) και παύουν να είναι αναγκαίες για την εκπλήρωση των σκοπών της, παραχωρούνται κατά κυριότητα στο Δημόσιο
χωρίς αντάλλαγμα με αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΗ εγκρινόμενες από τον Υπουργό Ενεργείας και Φυσικών Πόρων. Η μεταβίβαση πραγματοποιείται με αποδοχή της απόφασης από τους Υπουργούς Οικονομικών και Γεωργίας που μεταγράφεται στα οικεία βιβλία μεταγραφών. Η κατά την παρούσα παράγραφο παραχώρηση απαλλάσσεται από κάθε φόρο ή τέλος υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου.
2. Οι εκτάσεις που σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο παραχωρούνται στο Δημόσιο μπορούν : α) να διατίθενται σε ακτήμονες ή, σύμφωνα με τις διατάξεις της αγροτικής νομοθεσίας, σε γεωργικούς ή κτηνοτροφικούς συνεταιρισμούς, για ομαδική καλλιέργεια ή άλλη ομαδική γεωργική εκμετάλλευση, β) να κηρύσσονται ολόκληρες ή τμήματα αυτών αναδασωτέες δασικές εκτάσεις, σε περίπτωση που δεν είναι κατάλληλες για γεωργική η κτηνοτροφική εκμετάλλευση, γ) να διατίθενται τμήματα αυτών για οικιστική αποκατάσταση των μελών των γεωργικών και κτηνοτροφικών συνεταιρισμών και των ακτημόνων στους οποίους διατίθεται η εκμετάλλευση των εκτάσεων, καθώς και άλλων ατόμων που εγκαθίστανται μόνιμα στον οικισμό, για την εξυπηρέτηση των αναγκών της λειτουργίας του οικισμού και δ)να διατίθενται στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης για χρήσεις που εξυπηρετούν τους σκοπούς τους.
Για να καταλάβει κανείς το μέγεθος της αδικίας που συντελέστηκε σε μία νύχτα (μεταμεσονύκτια Συνεδρίαση του θερινού τμήματος της Βουλής) σε βάρος κυρίως της Εορδαίας και των κατοίκων της, παραθέτουμε την αμαρτωλή τροπολογία N. 2941/2001.

Ν. 2941/2001 - Άρθρο 9 - Θέματα ΔΕΗ Α.Ε.
1. Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του Ν. 1280/1982 (ΦΕΚ 108 Α΄) αντικαθίσταται ως ακολούθως :
Άρθρο 1: «Αγροτικές εκτάσεις που αποκτώνται με οποιονδήποτε τρόπο από τη ΔΕΗ για κατασκευή υδροηλεκτρικών έργων και παύουν να είναι αναγκαίες για την εκπλήρωση των σκοπών της, μεταβιβάζονται κατά κυριότητα στο Δημόσιο χωρίς αντάλλαγμα με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΗ που εγκρίνεται από τον Υπουργό Ανάπτυξης».
Επί 50 χρόνια η ΔΕΗ «άρπαζε», με αναγκαστικές απαλλοτριώσεις και όχι με ελεύθερες διαπραγματεύσεις, από τους κατοίκους της Εορδαίας τις περιουσίες τους, σύμφωνα όμως με τους όρους των νόμων 183 Α/1955 και 1280/82, τους οποίου καταργεί το 2001. Έτσι στα κρυφά καταργήθηκε το άρθρο 1, παράγραφος 2 του Νόμου 1280/ 82 σύμφωνα με το οποίο η ΔΕΗ ήταν υποχρεωμένη να αποκαταστήσει και επαναποδόσει τις εκτάσεις, όπου ολοκλήρωσε την εξόρυξη του λιγνίτη, στις τοπικές κοινωνίες για αξιοποίηση και επιβίωσή τους στην μεταλιγνιτική εποχή. Αντί αυτού η Δ.Ε.Η. αποφάσισε να δημιουργήσει φωτοβολταϊκά πάρκα, προς όφελος της και προς όφελος τρίτων ( μεγαλοεργολάβων) στις εκτάσεις – που θα έπρεπε να αποδώσει στους πληττόμενους.
Είναι αίτημα των καιρών η δημιουργία ενός ενιαίου μετώπου των κατοίκων των πληττόμενων χωριών, για την προάσπιση των δικαιωμάτων του τόπου και των κατοίκων του, Φτάνει το ακριβό τίμημα που πλήρωσαν επί 50 ολόκληρα χρόνια για να εξασφαλίσει η Ελλάδα την ενεργειακή της επάρκεια και να απολαμβάνουν όλοι οι Έλληνες το αγαθό που λέγεται ηλεκτρικό ρεύμα.
Η αποκατάσταση και προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας αποτελεί όνειρο απατηλό για τους κατοίκους – κατάργηση του Συλλόγου Πληττομένων από κομματικά ψηφοθηρικά στελέχη των εκάστοτε κυβερνήσεων - καθώς η ανεργία έφτασε σε δραματικά επίπεδα, επειδή η ΔΕΗ δεν αναπληρώνει την εργασία που εκτόπισε από την περιοχή, ενώ παράλληλα η μόλυνση του περιβάλλοντος της περιοχής διαρκώς αυξάνεται με δραματικά αποτελέσματα.
Τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργούν με την καύση λιγνίτη, ή του λιθάνθρακα προκαλούν αλόγιστη ρύπανση, στον αέρα, το έδαφος, το υπέδαφος, τον υδροφόρο ορίζοντα, αλλά και στην υγεία των πολιτών. Η ελληνική ΔΕΗ, είναι η 5η μεγαλύτερη εταιρία παραγωγής λιγνίτη στον κόσμο, ενώ οι πιο ρυπογόνοι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί στην Ευρώπη είναι
αυτοί του Α.Η.Σ Πτολεμαϊδας, του Αγίου Δημητρίου και της Καρδιάς στην Κοζάνη.

Οι συνέπειες στο περιβάλλον είναι ανυπολόγιστες:
- Οι λιγνιτικοί σταθμοί της ΔΕΗ εκλύουν τεράστιες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα (CO2)στην ατμόσφαιρα, το οποίο ως γνωστόν είναι η βασική αιτία για την υπερθέρμανση του πλανήτη και το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Oι σταθμοί της ΔΕΗ στην Ελλάδα εκλύουν κάθε χρόνο 43 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ποσό που αποτελεί το 40% των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα της χώρας.
- Οι σταθμοί της ΔΕΗ εκπέμπουν υψηλές ποσότητες μικροσωματιδίων, τα οποία σύμφωνα με έρευνες σχετίζονται με ασθένειες, όπως αναπνευστικά προβλήματα, αλλεργίες ακόμη και καρκινογενέσεις. Ακόμη εκπέμπουν μονοξείδιο του άνθρακα, οξείδια του αζώτου, διοξείδιο του θείου, αρσενικό, κάδμιο, νικέλιο, όλα πολύ επικύνδυνοι ρύποι.
- Δραματικές είναι και οι επιπτώσεις στον υδροφόρο ορίζοντα. Καταρχήν γιατί τα ορυχεία μολύνουν τα επιφανειακά νερά, κι επιπλέον γιατί τα εργοστάσια της ΔΕΗ προχωρούν σε υπεράντληση νερού.
- Τα επικίνδυνα μικροσωματίδια στην περιοχή της Κοζάνης ξεπερνούν τα επιτρεπτά όρια σχεδόν κάθε στιγμή της ημέρας, ενώ η μέση ετήσια τιμή είναι σχεδόν διπλάσια της επιτρεπόμενης. Ο μέσος όρος τιμών στην Πτολεμαΐδα και τη Φλώρινα είναι επίσης πάνω από τα επιτρεπτά όρια.
Τα στοιχεία για τις συνέπειες στην υγεία των πολιτών είναι ενδεικτικά:
- Έρευνα της Μονάδας Αιμοστατικής της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ για την Πτολεμαΐδα (που βασίστηκε στη μελέτη 6.457 πιστοποιητικών θανάτων, από το 1950 έως το 2005) δείχνει ότι τα κρούσματα καρκίνου στην περιοχή αυξάνονται κάθε δεκαετία με ρυθμούς γεωμετρικής προόδου. Σήμερα τα κρούσματα καρκίνου φτάνουν στο 30,5%, που πρακτικά σημαίνει ότι ένας στους τρεις θανάτους που σημειώνονται στην περιοχή προκαλείται από καρκίνο! Επιπλέον, μειώνεται ο μέσος όρος ηλικίας θανάτου στην περιοχή.
- Μελέτη που έχει γίνει σε παιδιά ηλικίας 9-12 ετών στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας έδειξε ότι παρατηρούνται ιδιαίτερα υψηλές συχνότητες ρινίτιδας και βρογχίτιδας στην Πτολεμαΐδα, την Κοζάνη και τη Φλώρινα.
- Σύμφωνα με στοιχεία του τοπικού νοσοκομείου της Πτολεμαΐδας, το 80% των μαθητών της Πτολεμαΐδας εμφανίζει κάποιου είδους βλάβη στο αναπνευστικό.

Πηγή: http://www.mediasoup.gr- του Μυρώδη Αδαμίδη