Keep walking: Αρτεμίσιο – Ίταμος

Ο Παυσανίας αναφέρει το όρος Αρτεμίσιο ως πέρασμα, στο δρόμο που οδηγεί από την Αργολίδα στην Αρκαδία, από το Άργος στη Μαντίνεια. Από το βουνό πηγάζει ο Ίναχος, ο ποταμός που θα συναντήσουμε οδηγώντας, μπαίνοντας στο Άργος. Στο Αρτεμίσιο υπήρχε επίσης ναός και άγαλμα της Αρτέμιδος.

Ο Helmut Baumann, στο Η ελληνική χλωρίδα στο μύθο, στην τέχνη, στη λογοτεχνία, μας πληροφορεί ότι ο ναός ήταν χτισμένος μέσα σ’ ένα μεγάλο δάσος από ίταμους. Ο ίταμος (Taxus baccata) είναι κωνοφόρο με βελόνες όπως του ελάτου και σπέρμα που περιβάλλεται από κόκκινη σάρκα, το μόνο μέρος του φυτού που δεν είναι τοξικό. Αυτό βοηθάει στην εξάπλωσή του, μέσω των πουλιών, αφού το έντονο χρώμα έλκει την προσοχή τους. Η Άρτεμις, η οποία είχε γνώση της τοξικότητας του ιτάμου, δηλητηρίαζε τα βέλη της με την ουσία του. Μ’ αυτόν τον τρόπο σκότωσε και τα παιδιά της Νιόβης, κατά παραγγελία της μητέρας της Λητούς, όταν η Νιόβη αναφέρθηκε με έπαρση στην πολυτεκνία της.

Ένας φίλος με πληροφόρησε ότι στο όρος Ίταμος της Σιθωνίας υπάρχουν ίταμοι με κορμό τόσο φαρδύ, ώστε να μην μπορείς να τον κλείσεις στην αγκαλιά σου. Εκεί ζουν επίσης και τσακάλια. Τις πληροφορίες αυτές δεν τις έχω επιβεβαιώσει, από πρώτο χέρι. Δεν έχω όμως και λόγους να μην τον πιστέψω: ο ίταμος θεωρείται ίσως το μακροβιότερο δέντρο στην Ευρώπη. Η ηλικία του μπορεί να ξεπεράσει και τα 2.000 χρόνια. Στη δυτική Ευρώπη, είναι συνηθισμένο να δει κανείς γέρικους ίταμους, φυτεμένους στα προαύλια εκκλησιών.

Το 1995, στον Ίταμο της Σιθωνίας, συνετρίβη αεροπλάνο της Πολεμικής Αεροπορίας και σκοτώθηκαν οι τρεις χειριστές του. Τα ονόματά τους: Αριστείδης Μαρτάκης, Περικλής Κουβερντάρας και Γιώργος Χουσελάς.

Στο Αρτεμίσιο έχω ανέβει, αλλά στον Ίταμο της Σιθωνίας όχι. Δεν είναι δα και κανένα ιδιαίτερα ψηλό βουνό – λίγο παραπάνω από 800 μέτρα. Αλλά, έτσι κι αλλιώς, όλοι ξέρουμε ότι αυτό που μετράει δεν είναι ο αριθμός.