Μας ξεριζώνει η (Δ)ΕΗ Α.Ε...

«Κάποιες ώρες της ημέρας δεν μπορούμε καν να αναπνεύσουμε. Ήρθαμε σε επαφή με τον νομάρχη της Ημαθίας και του εξηγήσαμε ότι θέλουμε να φύγουμε όσο το δυνατόν πιο μακριά από την Κοζάνη. Μας πρότεινε μάλιστα τρεις τοποθεσίες έξω από τη Βέροια, αλλά τελικά η μετεγκατάσταση εκεί δεν προχώρησε εξαιτίας της γραφειοκρατίας».
O κ. Σπύρος Μήτρου που είναι ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Μαυροπηγής Κοζάνης, και οι 650 κάτοικοι του χωριού στα τέλη του περασμένου Νοεμβρίου ψήφισαν να μετεγκατασταθούν έως το 2013 στο Κουρί Πτολεμαΐδας, αφού η ΔΕΗ τους κάνει «έξωση» προκειμένου να εκμεταλλευθεί το υψηλής θερμαντικότητας κοίτασμα λιγνίτη που υπάρχει στο υπέδαφος. Οι κάτοικοι του χωριού είναι πρόσφυγες από τον Πόντο και τώρα ετοιμάζονται να γίνουν «περιβαλλοντικοί μετανάστες».
«Ήρθαμε πρόσφυγες από τον Πόντο και τώρα πρέπει να ξεριζωθούμε για δεύτερη φορά. Πονάμε. Πώς αφήνεις το σπίτι σου, τα χωράφια σου, μια ολόκληρη ζωή;» αναρωτιέται ο ηλικιωμένος κ. Πολύκαρπος Τσολάκης, καθισμένος στο τζάκι του καφενείου της Μαυροπηγής.
Όπως λένε οι κάτοικοι, ίσως το μοναδικό κέρδος από αυτή την επίπονη διαδικασία είναι ότι τα παιδιά τους θα ζήσουν τουλάχιστον σε περιβάλλον πιο καθαρό, «χωρίς τέφρα από το μεγάλο ορυχείο που μεγαλώνει και πλησιάζει συνεχώς τα σπίτια μας». Τα αναπνευστικά προβλήματα βασανίζουν τους κατοίκους, ενώ ειδικά το καλοκαίρι η τέφρα από τους μεγάλους σταθμούς της ΔΕΗ σκεπάζει σχεδόν τα πάντα στο οροπέδιο.
Τη μοίρα της Μαυροπηγής θα ακολουθήσει και το διπλανό χωριό, 1.100 κατοίκων, η Ποντοκώμη. Εκεί οι κάτοικοι, επίσης πρόσφυγες δεύτερης και τρίτης γενιάς, ψήφισαν να μετεγκατασταθούν έως το 2015 στη Ζώνη Ενεργού Πολεοδομίας Κοζάνης. «Για τα παιδιά μας, ίσως είναι καλύτερα έτσι. Εμείς όμως πρέπει να γίνουμε πρόσφυγες για δεύτερη φορά σε μία ζωή» λέει ο κ. Γιώργος Μαυροπουλίδης.

Οι μπουλντόζες στις αυλές τους
Οι κάτοικοι της Μαυροπηγής και της Ποντοκώμης βλέπουν τους τεράστιους εκσκαφείς της ΔΕΗ να «γλείφουν» τα χωράφια και τα σπίτια τους. Σε λίγα χρόνια το ορυχείο- ευχή κάποτε, μα σήμερα κατάρα- θα καταπιεί διώροφες κατοικίες, εκκλησάκια, αυλές και πλατείες στα δύο μικρά χωριά. Αυτό που τους ανησυχεί περισσότερο, λένε, είναι οι αποζημιώσεις που δίνει για τις περιουσίες τους η ΔΕΗ.
«Ήδη έχει ολοκληρωθεί η καταμέτρηση των περιουσιών και επόμενο βήμα είναι η κατάρτιση των κτηματολογικών πινάκων, προκειμένου να αρχίσει η διαδικασία των απαλλοτριώσεων.
Τα δικαστήρια θα αποφανθούν για τις αποζημιώσεις» λέει στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής της Μονάδας Περιβάλλοντος του Λιγνιτικού Κέντρου Δυτικής Μακεδονίας Δημήτρης Ζαραφίδης.

«Είμαστε δύο φορές άτυχοι»

ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ της Μαυροπηγής και της Ποντοκώμης Κοζάνης μετεγκαθίστανται λαμβάνοντας αποζημιώσεις. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με δύο άλλα χωριά, τον Άγιο Δημήτριο και το Ρυάκιο Κοζάνης, τα οποία βρίσκονται στη σκιά του πιο καινούργιου εργοστασίου της ΔΕΗ.
Το καλοκαίρι του 2007 κάτοικοι των δύο χωριών κατέλαβαν επί 24 ημέρες τους ταινιόδρομους του εργοστασίου, ζητώντας από την Επιχείρηση να προσλάβει ανέργους της περιοχής. Ακολούθησαν άγριες συμπλοκές με τα ΜΑΤ, ενώ για εκείνα τα επεισόδια δικάζονται τον Μάρτιο εννέα κάτοικοι. «Είμαστε δύο φορές άτυχοι. Αναπνέουμε καθημερινά τέφρα και σκόνη, αλλά δεν μπορούμε να φύγουμε γιατί στα χωριά μας δεν βρέθηκε κοίτασμα λιγνίτη» λέει στα «ΝΕΑ» ο κ. Ηλίας Σισμανίδης από τον Άγιο Δημήτριο. Όπως λέει ο συγχωριανός του κ. Παναγιώτης Καζαντζίδης, η περιοχή μαστίζεται από την ανεργία.
«Το υπουργείο Ανάπτυξης ανακοίνωσε ότι θα προσλάβει 142 άτομα. Μαθαίνουμε όμως ότι, αντί για εμάς, θα πάρουν εργάτες από τη Ρόδο και την Πελοπόννησο. Δυστυχώς, οι πολιτικοί χρησιμοποιούσαν πάντα τη ΔΕΗ για δικά τους παιχνίδια» προσθέτει ο κ. Τάσος Κωτσογλανίδης.

«Φρουρός» στο χωριό - φάντασμα
Η ΙΣΤΟΡΙΑ των μετεγκαταστάσεων χωριών στη Δυτική Μακεδονία, στο υπέδαφος των οποίων ανιχνεύονταν κοιτάσματα λιγνίτη, άρχισε τις αρχές της δεκαετίας του ΄70.
Καρδιά, Χαραυγή, Εξοχή, Κόμανος, Κλείτος ακολούθησαν την ίδια πορεία: από πολύβουα χωριά, σε λίγα χρόνια βρέθηκαν στην καρδιά του ορυχείου που συνεχώς μεγαλώνει και καταπίνει δρόμους, χωράφια, πλαγιές και δασάκια.
Κεφαλοχώρι έως τα μέσα της δεκαετίας του ΄80, το χωριό Χαραυγή βρίσκεται σήμερα στην καρδιά του ορυχείου. Ταινιόδρομοι που μεταφέρουν τόνους λιγνίτη και λασπωμένα φορτηγά περνούν μέσα από αυλές, δίπλα από την εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Μοναδικός κάτοικος του χωριού-φάντασμα είναι ο κ. Γιάννης Ηλίας, «φρουρός» στα απομεινάρια του χωριού για το οποίο ο χρόνος σταμάτησε πριν από 25 χρόνια. «Κατοικώ εδώ και ζω από τα πρόβατα. Μαζί μου υπάρχουν και τρεις αλλοδαποί βοσκοί, που συνήθισαν τον άγριο τόπο και δεν φεύγουν» λέει στα «ΝΕΑ».

Πηγή: Εφημερίδα Τα Νέα
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Κώστας Κουκουμάκας ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Γιώργος Γιακουμίδης