O Κάρολος Δαρβίνος για την κοινωνικότητα και τη συμπόνια

«Όσο εκπολιτίζεται ο άνθρωπος κι οι μικρές φυλές συγκροτούν μεγαλύτερες κοινότητες, η απλή λογική υπαγορεύει σε κάθε άτομο να επεκτείνει τα κοινωνικά του ένστικτα και τη συμπάθειά του σε όλα τα μέλη του ίδιου έθνους, έστω και αν δεν τα γνωρίζει προσωπικά. Κι άμα φτάσει εκεί, μόνο ένας τεχνητός φραγμός μπορεί πια να εμποδίσει τις συμπάθειές του να επεκταθούν και στους ανθρώπους όλων των εθνών κι όλων των φυλών. Η πείρα, δυστυχώς, μας δείχνει, πόσος καιρός χρειάζεται ακόμα, ώσπου ν’ αρχίσουμε να θεωρούμε όμοιούς μας τους ανθρώπους που διαφέρουν αισθητά από εμάς στην εξωτερική εμφάνιση και τις συνήθειες.

Η συμπάθεια που επεκτείνεται πέρα απ’ τα όρια της ανθρωπότητας, η συμπόνια δηλαδή για τα ζώα, φαίνεται ν’ αποτελεί μία από τις τελευταίες ηθικές κατακτήσεις.

...Η αρετή τούτη, μια απ’ τις ευγενικότερες αρετές του ανθρώπου, μοιάζει να προέρχεται απ’ το ότι οι συμπάθειές μας, λεπτότερες και τρυφερότερες όσο επεκτείνονται περισσότερο, καταλήγουν ν’ αγκαλιάζουν όλα τα έμψυχα όντα.»

Κάρολος Δαρβίνος. Απόσπασμα από το βιβλίο: «Η καταγωγή του ανθρώπου»